नवरात्री मधील घटस्थापनेची मांडणी, मुहूर्त, साहित्य, पूजेचे विधी व महत्त्व जाणुन घ्या सविस्तर...



 7 ऑक्टोबर 2021 या दिवशी घटस्थापना होणार आहे. नवरात्री चे  दिवस (गुरुवार) पासून सुरू होणार आहे आणि 15 ऑक्टोबर (शुक्रवार) या दिवशी नवरात्रीचा शेवटचा दिवस म्हणजेच तो दिवस दसरा म्हणून साजरा केला जातो हा एक महत्त्वपूर्ण हिंदू उत्सव आहे जो भारत देशात विविध ठिकाणी साजरा केला जातो आणि आपल्या घरात विविध प्रकारे देवी दुर्गाचे स्वरूप उमटवतो. 

देवी दुर्गा, अन्यथा देवी काली यांना शक्तीचे प्रतीक म्हटले जाते ते स्त्री शक्ती आणि मुक्ती संबोधतात. कलश स्थापना किंवा घटस्थापना ही मुख्य प्रथा आहे कारण ती नवरात्रीची सुरुवात दर्शवते. 

नवरात्रीच्या सोबतच्या 9 दिवसांमध्ये, दुर्गा-शैलपुत्री, ब्रह्मचारिणी, चंद्रघंटा, कुष्मांडा, स्कंदमाता, कात्यायनी, कालरात्री, महागौरी आणि सिद्धिदात्री या नऊ प्रकारच्या देवींना पवित्र ग्रंथात नमूद केलेले आहे याचे स्वर्गीय कायद्यानुसार पालन केले पाहिजे.

नवरात्रीच्या मुख्य दिवशी घटस्थापना पूर्ण होते. देवी दुर्गाला साद घालण्याचा आणि प्रथेसाठी योग्य मुहूर्त जाणून घेण्याचा हा एक दृष्टिकोन आहे. 

घटस्थापना मुहूर्त गुरुवार,दिनांक 7 ऑक्टोबर रोजी सकाळी 06 वाजून 16 मिनिटे 48 सेकंदा पासून सुरू होईल आणि सायंकाळी 07 वाजून 06 मिनिटे 52 सेकंद पर्यंत आहे. तर, अभिजीत मुहूर्त सकाळी 11.22 ते 12.09 पर्यंत असेल. 

नवरात्रीच्या मुख्य दिवशी म्हणजेच घटस्थापनेच्या दिवशी, ईशान्य कोपऱ्यात मुहूर्तानुसार येथे घटस्थापना केली पाहिजे. घटस्थापनेच्या वेळी, मातीमध्ये सात  प्रकारचे धान्य  मिक्स करून परडीच्या भांड्यात भरावे , नंतर, त्या वेळी, एक कलश पाण्याने भरून घ्यावे आणि लाल व पिवळ्या रंगाचा धागा त्या कळसाला बांधून घ्यावा. मग, त्या ठिकाणी, कलशांच्या वर पाने ठेवा आणि त्यावर नारळ ठेवा. व नागिनीच्या पानांची माळ करून त्या कलशावर बांधावी अशा प्रकारे कलश पूजन करा आणि नंतर गणेश वंदनेनंतर देवीला प्रसन्न करा.

घटस्थापनेसाठी लागणाऱ्या साहित्यात रुंद तोंडाचे मातीचे भांडे, सात धान्य, कलश, स्वर्गीय माती, गुंतागुंतीचे नारळ, पाणी, आंबा किंवा अशोकाची पाने, लाल कापड, सुपारी, मोहोर आणि संपूर्ण तांदूळ 

हळद, कुंकू, गुलाल, रांगोळी, सिंदूर, कपूर, जनु, उदबत्ती, निरंजन, पूजा पान, हर-फूल, पंचामृत, गुर खोपरा, खरिक, बदाम, नाणी, पाच प्रकारची फळे, चौकी पट, कुश आसन, आणि नैवेद्य. 

नवरात्री शुक्रवार, १५ ऑक्टोबर रोजी सायंकाळी 06:21:56 नंतर संपन्न होईल तो दिवस लोक दसरा म्हणून साजरा करतात.दसऱ्याच्या दिवस हा अतिशय शुभ दिवस म्हणून साजरा केला जातो. त्या दिवशी घरात गोडाचे पदार्थ करतात सायंकाळी आपट्याची पाने एकमेकांना देऊन दसऱ्याच्या शुभेछ्या देतात आशा प्रकारे दिवरात्री साजरी केली जाते.

Related Posts